Ενδοαυλικές Μέθοδοι Θεραπείας

Οι ενδοαυλικές χειρουργικές μέθοδοι (γνωστές στην καθομιλουμένη ως “στεντ” ή “μπαλονάκι”) περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα τεχνικών που διορθώνουν μια βλάβη ενός αγγείου από το εσωτερικό του (τον αυλό του). Λέγονται και ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι γιατί με πολύ μικρές τομές σε τμήματα αγγείων που είναι εύκολα προσβάσιμα, διορθώνονται αλλοιώσεις ακόμα και σε περιοχές που η χειρουργική προσπέλαση των αγγείων είναι εργώδης. Έτσι επιτυγχάνεται η ταχύτερη κινητοποίηση του ασθενούς και η γρηγορότερη έξοδός του από την κλινική. Παρόλο που δεν είναι εφαρμόσιμες σε όλες τις περιπτώσεις, οι ενδοαυλικές μέθοδοι δίνουν λύση σε πολλές από τις αγγειακές παθήσεις.

1. Αντιμετώπιση Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής

Με την εμφάνιση των Stentgrafts στη θεραπεία των αορτικών ανευρυσμάτων πριν από 35 περίπου χρόνια, άνοιξαν νέοι ορίζοντες στην αντιμετώπισή τους. Παρόλο που δεν είναι όλα τα ανευρύσματα αντιμετωπίσιμα ενδοαυλικά, η μέθοδος αυτή επέτρεψε σε πολλούς ασθενείς που παλιότερα δεν θα μπορούσαν να υποβληθούν στην κλασική χειρουργική μέθοδο με διάνοιξη της κοιλιάς (βλ. κλασικές χειρουργικές μέθοδοι), να βρούν μια σωτήρια λύση για αυτή τους την πάθηση.
Πλέον είμαστε σε θέση με δύο μικρές χειρουργικές τομές στη βουβωνική περιοχή να εισαγάγουμε στο εσωτερικό του αυλού του ανευρύσματος – υπό συνεχή ακτινοσκόπηση – μοσχεύματα (Stentgrafts) μεγάλου διαμετρήματος ώστε να καλυφθεί τελείως η “ασθενής” περιοχή του αγγείου και να αποκλειστεί το ανεύρυσμα από την υπόλοιπη κυκλοφορία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις πολυπλοκότερων ανευρυσμάτων (θωρακικής/κοιλιακής αορτής και λαγονίων αρτηριών) που παλαιότερα θεωρούνταν μη χειρουργήσιμα, μπορούμε σήμερα ελάχιστα επεμβατικά, με μοσχεύματα ειδικά κατασκευασμένα με θυρίδες-παράθυρα ή κλάδους “κομμένα και ραμμένα” στην ανατομία των αγγείων του κάθε ασθενούς ξεχωριστά (custom-made) να δώσουμε λύσεις που μέχρι και πριν από 15 χρόνια φάνταζαν αδύνατες.

2. Αντιμετώπιση Περιφερικής Αποφρακτικής Αρτηριοπάθειας (ΠΑΑ)

Από την πρώτη φορά που εφαρμόστηκε το λεγόμενο “μπαλονάκι” πριν από σχεδόν 60 χρόνια στην ΠΑΑ, η ασθένεια αυτή αποτελεί και το κύριο πεδίο των ενδαυλικών μεθόδων στις αρτηριακές παθήσεις.
Η συνηθισμένη ενδοαυλική μέθοδος είναι η αγγειοπλαστική των αρτηριών με ειδικούς καθετήρες και μπαλόνια, καθώς και η τοποθέτηση ενδονάρθηκων από συρμάτινα πλέγματα επικαλυμμένα ή μη με συνθετικό μόσχευμα, τα λεγόμενα stents ή stentgrafts. Τα τελευταία μπορεί να είναι διηθημένα με ειδικό φάρμακο που αυξάνει την επίδοση του ενδονάρθηκα (stentgraft) στο χρόνο.
Τελευταία έχουν κάνει την εμφάνισή τους και πιο νέες μέθοδοι όπως η αφαίρεση της αθηρωματικής πλάκας με ειδικούς περιστρεφόμενους καθετήρες σε μορφή «φρέζας» (Rotationsatherectomy) καθώς και η διάσπαση και απορρόφηση της αθηρωματικής πλάκας με ειδικά μπαλόνια που εκπέμπουν κρουστικούς παλμούς ραδιοσυχνότητας (shockwave).
Σε περιπτώσεις εμβολής υπάρχουν οι καθετήρες αναρρόφησης που βοηθούν στην αφαίρεση των θρόμβων, χωρίς να είναι απαραίτητη μία χειρουργική τομή καθώς και η δυνατότητα τοποθέτησης καθετήρων έγχυσης θρομβολυτικού φαρμάκου στοχευμένα στην περιοχή της απόφραξης.

3. Αντιμετώπιση Καρωτιδικής Νόσου

Αν και δεν αποτελεί το χρυσό κανόνα της θεραπείας της καρωτιδικής νόσου η ενδοαυλική μέθοδος αντιμετώπισης της στένωσης της έσω καρωτίδας έχει τη θέση της σε συγκεκριμένο πεδίο ενδείξεων, κάτι που θα πρέπει ο ασθενής να συζητήσει με τον αγγειοχειρουργό. Στη θεραπεία των καρωτιδικών αρτηριών υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης stent είτε δια της βουβωνικής χώρας και της μηριαίας αρτηρίας, είτε διατραχηλικά μέσω της κοινής καρωτίδας αρτηρίας.
Μια βασική αντένδειξη για αυτήν τη μέθοδο, που αυξάνει τον κίνδυνο διεγχειρητικού εγκεφαλικού επεισοδίου, είναι η παρουσία επίθρομβου στην αθηρωματική πλάκα.
Τα ποσοστά επιτυχίας είναι συγκρίσιμα με αυτά της ανοιχτής κλασικής μεθόδου (βλ. κλασικές χειρουργικές μέθοδοι).

4. Αντιμετώπιση Κιρσών

Στη θεραπεία των κιρσών οι ενδοαυλικές μέθοδοι έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό την κλασική χειρουργική μέθοδο της σαφηνεκτομής. Σε αυτές τις περιπτώσεις εισάγεται στο εσωτερικό της φλέβας ένας καθετήρας και με θερμική ενέργεια που προέρχεται είτε από καθετήρα laser, είτε από καθετήρα ραδιοσυχνότητας (radiofrequency) καταστρέφεται το εσωτερικό τοίχωμα της σαφηνούς φλέβας με αποτέλεσμα την θεραπευτική απόφραξή της. Και σε αυτήν την περίπτωση η ενδοαυλική μέθοδος δεν ενδείκνυται πάντα. Αντένδειξη αποτελούν η έντονα καμπυλωτή πορεία της φλέβας, η μεγάλη διάμετρός της καθώς και η μικρή απόστασή της από το δέρμα. Το Laser χρησιμοποιείται επίσης και για την αντιμετώπιση των ευρυαγγειών καίγοντας τις μικρές φλέβες από έξω.

5. Αντιμετώπιση Εν Τω Βάθει Φλεβικής Θρόμβωσης

Οι ενδοαυλικές μέθοδοι στην θεραπεία της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης εφαρμόζονται σπάνια και μόνο σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, όταν η κλινική εικόνα επιβάλλει μια επεμβατική προσέγγιση. Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούν για παράδειγμα οι χρόνιες αποφράξεις των λαγονίων φλεβών ή το σύνδρομο May-Thurner όπου τοποθετούνται stent με τεχνική παρόμοια όπως και στην περίπτωση της ΠΑΑ. Με αυτόν τον τρόπο θεραπεύονται χρόνια μεταθρομβωτικά σύνδρομα, ειδικά σε νέους ασθενείς.
Σε περιπτώσεις πρόσφατης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης κυρίως των λαγονίων φλεβών, υπάρχει και η δυνατότητα τοποθέτησης καθετήρων έγχυσης θρομβολυτικού φαρμάκου με ενίσχυση της δράσης του μέσω παλμών υπερήχων.
Επίσης σε ειδικές περιπτώσεις και για την προστασία από πνευμονική εμβολή μπορούν να τοποθετηθούν και ειδικά φίλτρα στην κάτω κοίλη φλέβα που ανοίγουν σαν “ομπρέλα” μέσα στο αγγείο και εμποδίζουν τη μεταφορά μικρών θρόμβων στον πνεύμονα.